Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Laboro autem non sine causa; Eadem fortitudinis ratio reperietur. Quod non subducta utilitatis ratione effici solet, sed ipsum a se oritur et sua sponte nascitur. Bonum appello quicquid secundurn naturam est, quod contra malum, nec ego solus, sed tu etiam, Chrysippe, in foro, domi; Ex quo intellegitur idem illud, solum bonum esse, quod honestum sit, idque esse beate vivere: honeste, id est cum virtute, vivere. Duo Reges: constructio interrete. Itaque ab his ordiamur. Vidit Homerus probari fabulam non posse, si cantiunculis tantus irretitus vir teneretur;

Quos quidem dies quem ad modum agatis et in quantam hominum facetorum urbanitatem incurratis, non diconihil opus est litibus-; Itaque sensibus rationem adiunxit et ratione effecta sensus non reliquit. Tum ille: Tu autem cum ipse tantum librorum habeas, quos hic tandem requiris? Quod maxime efficit Theophrasti de beata vita liber, in quo multum admodum fortunae datur. Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Quem quidem vos, cum improbis poenam proponitis, inpetibilem facitis, cum sapientem semper boni plus habere vultis, tolerabilem. In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Dic in quovis conventu te omnia facere, ne doleas. Neque enim disputari sine reprehensione nec cum iracundia aut pertinacia recte disputari potest. Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae.

1. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere.
2. Praeclare enim Plato: Beatum, cui etiam in senectute contigerit, ut sapientiam verasque opiniones assequi possit.

• Sint modo partes vitae beatae.
• Num igitur utiliorem tibi hunc Triarium putas esse posse, quam si tua sint Puteolis granaria?

• Num igitur utiliorem tibi hunc Triarium putas esse posse, quam si tua sint Puteolis granaria?
• Eadem nunc mea adversum te oratio est.
• Positum est a nostris in iis esse rebus, quae secundum naturam essent, non dolere;
• Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia?
• Quae enim adhuc protulisti, popularia sunt, ego autem a te elegantiora desidero.
• Longum est enim ad omnia respondere, quae a te dicta sunt.

Et hunc idem dico, inquieta sed ad virtutes et ad vitia nihil interesse. Vides igitur te aut ea sumere, quae non concedantur, aut ea, quae etiam concessa te nihil iuvent. Si enim non fuit eorum iudicii, nihilo magis hoc non addito illud est iudicatum-. Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? Atqui haec patefactio quasi rerum opertarum, cum quid quidque sit aperitur, definitio est. Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. Atque ab isto capite fluere necesse est omnem rationem bonorum et malorum. Non igitur potestis voluptate omnia dirigentes aut tueri aut retinere virtutem. Illa enim, quae prosunt aut quae nocent, aut bona sunt aut mala, quae sint paria necesse est. Quae diligentissime contra Aristonem dicuntur a Chryippo. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones.

At enim sequor utilitatem. Itaque haec cum illis est dissensio, cum Peripateticis nulla sane. Equidem e Cn. Sed tu istuc dixti bene Latine, parum plane. Ergo ita: non posse honeste vivi, nisi honeste vivatur? Virtutibus igitur rectissime mihi videris et ad consuetudinem nostrae orationis vitia posuisse contraria. Vide, quaeso, rectumne sit. Quis est enim aut quotus quisque, cui, mora cum adpropinquet, non refugiat timido sanguen átque exalbescát metu? Stoici scilicet. Ista ipsa, quae tu breviter: regem, dictatorem, divitem solum esse sapientem, a te quidem apte ac rotunde;

Satis est ad hoc responsum.

Quod equidem non reprehendo; Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. Ego vero volo in virtute vim esse quam maximam; Temporibus autem quibusdam et aut officiis debitis aut rerum necessitatibus saepe eveniet, ut et voluptates repudiandae sint et molestiae non recusandae. Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius. Sed quia studebat laudi et dignitati, multum in virtute processerat. Quare obscurentur etiam haec, quae secundum naturam esse dicimus, in vita beata; Quorum altera prosunt, nocent altera. Id est enim, de quo quaerimus. Honesta oratio, Socratica, Platonis etiam. Que Manilium, ab iisque M. Nemo nostrum istius generis asotos iucunde putat vivere. Quamquam ex omnibus philosophis Stoici plurima novaverunt, Zenoque, eorum princeps, non tam rerum inventor fuit quam verborum novorum. Sed residamus, inquit, si placet. Omnia contraria, quos etiam insanos esse vultis.

1. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus.
2. Varietates autem iniurasque fortunae facile veteres philosophorum praeceptis instituta vita superabat.
3. Nam illud quidem adduci vix possum, ut ea, quae senserit ille, tibi non vera videantur.
4. Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum quali uteretur victu, concederem, laudarem etiam;

Magna laus.

Cuius ad naturam apta ratio vera illa et summa lex a philosophis dicitur.

Quo modo?

Sed eum qui audiebant, quoad poterant, defendebant sententiam suam.

Idemne, quod iucunde?

Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus;

Quo modo?

Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum.

Ut pulsi recurrant?

Ut aliquid scire se gaudeant?

Totum autem id externum est, et quod externum, id in casu est.

Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. Hac videlicet ratione, quod ea, quae externa sunt, iis tuemur officiis, quae oriuntur a suo cuiusque genere virtutis. Et quod est munus, quod opus sapientiae? Vide, quantum, inquam, fallare, Torquate. Sed haec ab Antiocho, familiari nostro, dicuntur multo melius et fortius, quam a Stasea dicebantur. Cum autem progrediens confirmatur animus, agnoscit ille quidem naturae vim, sed ita, ut progredi possit longius, per se sit tantum inchoata. Is ita vivebat, ut nulla tam exquisita posset inveniri voluptas, qua non abundaret. Nam, ut saepe iam dixi, in infirma aetate inbecillaque mente vis naturae quasi per caliginem cernitur; Aliis esse maiora, illud dubium, ad id, quod summum bonum dicitis, ecquaenam possit fieri accessio. Ex rebus enim timiditas, non ex vocabulis nascitur.

Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Iis igitur est difficilius satis facere, qui se Latina scripta dicunt contemnere. Eam si varietatem diceres, intellegerem, ut etiam non dicente te intellego; Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Non enim iam stirpis bonum quaeret, sed animalis. Immo istud quidem, inquam, quo loco quidque, nisi iniquum postulo, arbitratu meo.

Quae contraria sunt his, malane? Plane idem, inquit, et maxima quidem, qua fieri nulla maior potest. Quis non odit sordidos, vanos, leves, futtiles? Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam. Si qua in iis corrigere voluit, deteriora fecit.

Si quae forte-possumus.

Haec bene dicuntur, nec ego repugno, sed inter sese ipsa pugnant.

Quid iudicant sensus?

Materiam vero rerum et copiam apud hos exilem, apud illos uberrimam reperiemus.

Quid enim?

Unum nescio, quo modo possit, si luxuriosus sit, finitas cupiditates habere.

Ita credo.

Nec mihi illud dixeris: Haec enim ipsa mihi sunt voluptati, et erant illa Torquatis.

Quae sequuntur igitur?

Quos quidem tibi studiose et diligenter tractandos magnopere censeo.

Sullae consulatum?

Negabat igitur ullam esse artem, quae ipsa a se proficisceretur;

Si quae forte-possumus.

Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat;

His singulis copiose responderi solet, sed quae perspicua sunt longa esse non debent. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. Ita multa dicunt, quae vix intellegam. Possumusne ergo in vita summum bonum dicere, cum id ne in cena quidem posse videamur? Ex quo intellegitur idem illud, solum bonum esse, quod honestum sit, idque esse beate vivere: honeste, id est cum virtute, vivere. Hoc dictum in una re latissime patet, ut in omnibus factis re, non teste moveamur. Audax negotium, dicerem impudens, nisi hoc institutum postea translatum ad philosophos nostros esset. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. Cur fortior sit, si illud, quod tute concedis, asperum et vix ferendum putabit? Cum id quoque, ut cupiebat, audivisset, evelli iussit eam, qua erat transfixus, hastam. Sed quanta sit alias, nunc tantum possitne esse tanta. Maximus dolor, inquit, brevis est.

Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?

Idem fecisset Epicurus, si sententiam hanc, quae nunc Hieronymi est, coniunxisset cum Aristippi vetere sententia. Itaque in rebus minime obscuris non multus est apud eos disserendi labor. Quaero igitur, quo modo hae tantae commendationes a natura profectae subito a sapientia relictae sint. Huic mori optimum esse propter desperationem sapientiae, illi propter spem vivere. Et quod est munus, quod opus sapientiae?

Primum divisit ineleganter;

Tum ille timide vel potius verecunde: Facio, inquit.

Haec dicuntur inconstantissime.

Nam Metrodorum non puto ipsum professum, sed, cum appellaretur ab Epicuro, repudiare tantum beneficium noluisse;

Cur iustitia laudatur?

Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem.

Sint ista Graecorum;

Nam aliquando posse recte fieri dicunt nulla expectata nec quaesita voluptate.

• Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere.
• Non enim quaero quid verum, sed quid cuique dicendum sit.
• Quid de Platone aut de Democrito loquar?

Tum mihi Piso: Quid ergo?

Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. Aperiendum est igitur, quid sit voluptas; Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt. Sed eum qui audiebant, quoad poterant, defendebant sententiam suam. Minime vero probatur huic disciplinae, de qua loquor, aut iustitiam aut amicitiam propter utilitates adscisci aut probari. Hanc ergo intuens debet institutum illud quasi signum absolvere. Minime id quidem, inquam, alienum, multumque ad ea, quae quaerimus, explicatio tua ista profecerit. Idque testamento cavebit is, qui nobis quasi oraculum ediderit nihil post mortem ad nos pertinere?

Hic cum uterque me intueretur seseque ad audiendum significarent paratos, Primum, inquam, deprecor, ne me tamquam philosophum putetis scholam vobis aliquam explicaturum, quod ne in ipsis quidem philosophis magnopere umquam probavi.

Cum audissem Antiochum, Brute, ut solebam, cum M.

At vero illa, quae Peripatetici, quae Stoici dicunt, semper tibi in ore sunt in iudiciis, in senatu. Is enim percontando atque interrogando elicere solebat eorum opiniones, quibuscum disserebat, ut ad ea, quae ii respondissent, si quid videretur, diceret. Sunt autem, qui dicant foedus esse quoddam sapientium, ut ne minus amicos quam se ipsos diligant. Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos. Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. Duo enim genera quae erant, fecit tria. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Quod autem satis est, eo quicquid accessit, nimium est; Tibi hoc incredibile, quod beatissimum. Sed residamus, inquit, si placet.

Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.

Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico. Falli igitur possumus. Quocirca eodem modo sapiens erit affectus erga amicum, quo in se ipsum, quosque labores propter suam voluptatem susciperet, eosdem suscipiet propter amici voluptatem. Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. Hominum non spinas vellentium, ut Stoici, nec ossa nudantium, sed eorum, qui grandia ornate vellent, enucleate minora dicere. Haec videlicet est correctio philosophiae veteris et emendatio, quae omnino aditum habere nullum potest in urbem, in forum, in curiam.

Hunc vos beatum; Eam si varietatem diceres, intellegerem, ut etiam non dicente te intellego; Materiam vero rerum et copiam apud hos exilem, apud illos uberrimam reperiemus. Neque enim civitas in seditione beata esse potest nec in discordia dominorum domus; Cur igitur, inquam, res tam dissimiles eodem nomine appellas? Deinde concludebas summum malum esse dolorem, summum bonum voluptatem! Lucius Thorius Balbus fuit, Lanuvinus, quem meminisse tu non potes. At ille non pertimuit saneque fidenter: Istis quidem ipsis verbis, inquit; Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti. Pugnant Stoici cum Peripateticis. Tum ille: Tu autem cum ipse tantum librorum habeas, quos hic tandem requiris?

Nonne igitur tibi videntur, inquit, mala?

Sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim. Hic nihil fuit, quod quaereremus. Quam si explicavisset, non tam haesitaret. Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. Paupertas si malum est, mendicus beatus esse nemo potest, quamvis sit sapiens. Me igitur ipsum ames oportet, non mea, si veri amici futuri sumus. Tum mihi Piso: Quid ergo? Quo modo autem philosophus loquitur?

Ea possunt paria non esse.

Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Cumque ipsa virtus efficiat ita beatam vitam, ut beatior esse non possit, tamen quaedam deesse sapientibus tum, cum sint beatissimi;

Quoniam, si dis placet, ab Epicuro loqui discimus.

Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Quid ait Aristoteles reliquique Platonis alumni? Invidiosum nomen est, infame, suspectum.

Conveniret, pluribus praeterea conscripsisset qui esset optimus rei publicae status, hoc amplius Theophrastus: quae essent in re publica rerum inclinationes et momenta temporum, quibus esset moderandum, utcumque res postularet.

1. Sed quid sentiat, non videtis.
2. Quia nec honesto quic quam honestius nec turpi turpius.

Quae quo sunt excelsiores, eo dant clariora indicia naturae.

Positum est a nostris in iis esse rebus, quae secundum naturam essent, non dolere; Quid sequatur, quid repugnet, vident. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. Ut proverbia non nulla veriora sint quam vestra dogmata. Quod mihi quidem visus est, cum sciret, velle tamen confitentem audire Torquatum. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. De illis, cum volemus. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Moriatur, inquit. Certe, nisi voluptatem tanti aestimaretis. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio.

Satisne ergo pudori consulat, si quis sine teste libidini pareat?

Uterque enim summo bono fruitur, id est voluptate. Is es profecto tu. Aliud igitur esse censet gaudere, aliud non dolere. Piso igitur hoc modo, vir optimus tuique, ut scis, amantissimus.

Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.

Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; Nulla erit controversia. Nam aliquando posse recte fieri dicunt nulla expectata nec quaesita voluptate. Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? Te autem hortamur omnes, currentem quidem, ut spero, ut eos, quos novisse vis, imitari etiam velis. Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos. Maximas vero virtutes iacere omnis necesse est voluptate dominante. Nec enim ignoras his istud honestum non summum modo, sed etiam, ut tu vis, solum bonum videri. Quam illa ardentis amores excitaret sui! Cur tandem?